Od kilku lat można zauważyć na świecie tendencję wzrostową, jeśli chodzi o czosnek. Coraz bardziej dochodową staje się również jego uprawa w Polsce. Nie tylko ze względu na potwierdzone walory czosnku, ale także mając na uwadze, że mimo nawet połowę niższych cen za czosnek chiński, który dosłownie opanował rynek, klienci i tak chętniej płacą więcej za czosnek polski, który wyróżnia się intensywniejszym aromatem, lepszym smakiem i zdecydowanie mniejszym prawdopodobieństwem zawartości niekoniecznie pożytecznych dla organizmu substancji, które w nadmiarze goszczą w jego chińskim odpowiedniku.
Zalety czosnku znane są od tysięcy lat, a w medycynie ludowej od początku jego istnienia wykorzystywany był do leczenia dosłownie wszystkiego, począwszy od grypy, a skończywszy na zarazie. Badania wykazały, że świetnie radzi sobie z bakteriami, wirusami oraz grzybami, a nawet może stanowić doskonałą alternatywę dla antybiotyków. Powszechnie stosowany jest również w kuchni, jako aromatyczna przyprawa.
W Polsce czosnek uprawiany jest na powierzchni około 3000 hektarów, z czego przede wszystkim w okolicach Zamościa, Zielonej Góry, Poznania i Warszawy, a pośród tej ostatniej w Nowym Dworze, Błoniach i Ożarowie.
Uprawa czosnku wymaga dużych nakładów pracy ręcznej, ze względu na brak możliwości zmechanizowania wielu czynności. Nadto występują ograniczenia klimatyczno-glebowe, stąd w tak niewielu rejonach w Polsce jest on uprawiany. Decyduje to o wielkości produkcji, która zdecydowanie nie pokrywa zapotrzebowania na ów warzywo. Co za tym idzie, rosną jego ceny, a zatem można mówić o wysokiej rentowności uprawy. Tym bardziej, że, jak wcześniej wspomniano, przetwórcy poszukują przede wszystkim towaru pochodzącego od polskich producentów.
Materiał nasadzeniowy stanowią ząbki. Do rozmnażania zaś wykorzystywane są cebulki szczytowe. Aby plony czosnku można było zbierać na przełomie końca czerwca/początku lipca, należy zacząć sadzenie jesienią. Z kolei czosnek sadzony wiosną daje plony gotowe do zbiorów pod koniec sierpnia bądź we wrześniu.
Warunki, jakich wymaga czosnek to:
- gleba żyzna, bogata w próchnicę lub gliniasto-piaszczysta bądź czarnoziemy,
- gleba zasobna w wodę, ale przepuszczalna,
- gleba o odczynie obojętnym,
- gleba wolna od upraw warzyw i ozdobnych roślin cebulowych na przełomie 5 lat wstecz,
- dobry przedplon stanowią zboża (poza owsem), fasola, groch, ogórki i pomidory,
- zmianowanie wymaga unikania roślin żywicielskich dla niszczyka zjadliwego oraz grzybów z rodzaju Fusarium.
Gleba przeznaczona na uprawę musi zostać dwa miesiące wcześniej oczyszczona z chwastów, a także należy przeprowadzić głęboszowanie celem zwiększenia jej przepuszczalności przez likwidację podeszwy płużnej. Nawożenie wykonuje się 2-3 tygodnie przed sadzeniem ząbków, po czym należy wysiać nawozy mineralne w odpowiedniej ilości, uzależnionej od zasobności gleby w poszczególne pierwiastki. Pozostałe składniki dostarczane są wiosną, a po wysiewie nawozów należy dokładnie uprawić glebę.
Do sadzenia najlepiej sprawdza się materiał kwalifikowany. Plon handlowy uzyskuje się z ząbków dużych oraz średnich. Rzędy umieszcza się w odstępach 40-45cm, natomiast ząbki winny występować w odstępach 15-20cm. W przypadku ściółkowanej plantacji głębokość sadzenia winna wynosić 2,5-3cm, a w przypadku nieściółkowanej – 5cm. 1 ha wymaga 600-1200kg materiału sadzeniowego, który uzależniony jest od wielkości ząbków. Po sadzeniu glebę opryskuje się herbicydami, a ściółkę należy rozłożyć po wystąpieniu pierwszych większych przymrozków.
Aby zabezpieczyć rośliny przed zamarzaniem zimą oraz nadmiernym wysychaniem gleby wiosną, należy okrywać plantację słomą bądź innymi materiałami organicznymi. Pole pod uprawę czosnku wiosennego przygotowuje się jesienią i dokonywane jest to w analogiczny sposób, jak przygotowanie pod uprawę czosnku ozimego.