Polskie przepisy przewidują cztery formy opodatkowania działalności gospodarczej: skala podatkowa, podatek liniowy, ryczałt ewidencjonowany i karta podatkowa. Każda forma opodatkowania wiąże się z innymi ulgami podatkowymi.
Skala podatkowa (zasady ogólne)
Przedsiębiorców rozliczających przychód na zasadach ogólnych, tzn. według skali podatkowej obowiązują te same ulgi, które są dostępne dla osób zatrudnionych na umowę o pracę, zlecenie czy dzieło. Podatnik będący rodzicem może zatem skorzystać z ulgi na dziecko, może również rozliczyć PIT wspólnie z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Osoby niepełnosprawne mogą odliczyć wydatki na rehabilitację, a ci, którzy przekazali darowiznę na cele pożytku publicznego, cele kościelne lub w formie honorowego krwiodawstwa mogą pomniejszyć dochód o darowiznę. Przez dwa lata z rzędu istnieje też możliwość odliczenia wydatków na internet. W przypadku prowadzenia działalności za granicą, w państwie, z którego dochód oblicza się metodą proporcjonalnego odliczenia, możliwe jest skorzystanie z ulgi abolicyjnej.
Podatek liniowy
Podatek liniowy może być korzystną formą opodatkowania dla przedsiębiorców z wysokimi dochodami. Przy tej formie opodatkowania podatek wynosi 19% niezależnie od wysokości dochodu, zatem zaoszczędzić mogą podatnicy, którzy przy skali podatkowej przekroczyliby próg podatkowy.
Przed podjęciem decyzji o przejściu na podatek liniowy należy jednak rozważyć wszystkie za i przeciw. Przedsiębiorcy rozliczający się podatkiem liniowym nie rozliczą PITu z małżonkiem ani jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Nie skorzystają także z żadnych ulg podatkowych, poza ulgą abolicyjną.
Ryczałt ewidencjonowany
Opodatkowanie ryczałtem ewidencjonowanym nie jest możliwe w przypadku każdego rodzaju działalności gospodarczej. Niektórzy jednak, decydując się na tę formę mogą zyskać sporo. W zależności od rodzaju działalności, stawka podatku może wynosić 20%, 17%, 8,5%, 5,5% lub nawet 3%. Najniższą stawkę podatku zapłacą m.in. niektórzy przedsiębiorcy prowadzący działalność gastronomiczną, rybacy, a także prowadzący usługi związane z produkcją zwierzęcą. Stawką 5,5% objęte są m.in. przychody z działalności wytwórczej i z robót budowlanych, natomiast stawką 8,5% m.in. przychody z działalności gastronomicznej związanej ze sprzedażą alkoholu, prowadzenia przedszkoli oraz związane z ogrodami botanicznymi i zoologicznymi. Zaoszczędzić mogą także przedsiębiorcy świadczący usługi m.in. hotelarskie, fotograficzne i w zakresie oprogramowania, którzy decydując się na ryczałt zapłacą podatek w wysokości 17%.
Wadą opodatkowania ryczałtem jest jednak brak możliwości odliczania kosztów uzyskania przychodu oraz skorzystania z ulgi na dziecko, która jest ulgą odliczaną od podatku a nie dochodu, jak większość ulg podatkowych. Osoby rozliczające przychód z działalności gospodarczej w formie ryczałtu nie skorzystają też z rozliczenia podatku z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko.
Karta podatkowa
Z opodatkowania kartą podatkową mogą skorzystać tylko niektórzy przedsiębiorcy, m.in. fryzjerzy, krawcowe, kosmetyczki, świadczący usługi w zakresie robót budowlanych. Jest to uproszczona forma opodatkowania, nie wymagają prowadzenia ewidencji przychodów. Osoby, które zdecydują się na tę formę opodatkowania nie płacą podatku w formie odsetka od dochodów/przychodów, ale stałą comiesięczną kwotę, ustaloną przez naczelnika urzędu skarbowego.
Wadą opodatkowania kartą podatkową jest brak jakichkolwiek ulg podatkowych. Możliwe jest jedynie odliczenie składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Artykuł powstał przy współpracy z portalem www.rozliczeniepit.pl